吉林省对13座污水处理厂环境问题实行联合挂牌督办
Мьянмарын Холбооны Б?гд Найрамдах Улс
| |
|---|---|
| Т?рийн дуулал: ????????? Каба Ма Кьей "Дэлхийн т?гсг?л х?ртэл" | |
| Нийслэл | Нейпьидо[a] 19°45′N 96°6′E? / ?19.750°N 96.100°E |
| Томоохон хот | Янгон[b] |
| Албан ёсны хэл | Бирм хэл |
| З?вш??р?гдс?н б?с нутгийн хэл[1] | |
| Угсаатны б?лг??д | |
| Шашин | |
| Ард т?мний нэршил | Бирмч??д / Мьянмарчууд?[6] |
| Т?р засаг | Нэгдмэл тусгаар-ассамблейн б?гд найрамдах улс (цэргийн хунт) |
| Мьин Шве (??рэг г?йцэтгэгч) | |
| Мин Аун Хлайн | |
| Со Вин[c] | |
| Хууль тогтоох байгууллага | Т?рийн Захиргааны З?вл?л |
| Т??х | |
| 12 сарын 23, 849 | |
| 10 сарын 16, 1510 | |
| 2 сарын 29, 1752 | |
| 1 сарын 1, 1886 | |
| 1 сарын 4, 1948 | |
| 3 сарын 2, 1962 | |
? "Мьянмар" нэртэй болсон | 6 сарын 18, 1989 |
| 3 сарын 30, 2011 | |
| 2 сарын 1, 2021 | |
| Газар нутаг | |
? Нийт | (39) |
? Усны эзлэх талбай (%) | 3.06 |
| Х?н ам | |
? 2022 тооцоо | 57,526,449[8] (26) |
| ДНБ (ХАЧП) | 2023 тооцоо |
? Нийт | ▲ $278.156 тэрбум[9] (64) |
? Нэг х?нд ноогдох | ▲ $5,132[9] (146) |
| ДНБ (нэрлэсэн) | 2023 тооцоо |
? Нийт | ▲ $63.988 тэрбум[9] (90) |
? Нэг х?нд ноогдох | ▲ $1,180[9] (167) |
| ОТББИ (2017) | 30.7[10] дундаж |
| ХХИ (2021) | ▼ 0.585[11] дундаж · 149 |
| М?нг?ний нэгж | Кьят (K) (MMK) |
| Цагийн б?с | UTC+06:30 (МСЦ) |
| Жолооны тал | баруун |
| Утасны томьёо | +95 |
| ISO 3166 код | MM |
| Домэйн нэр | .mm |
.svg)
_ASEAN.svg)
Мьянмар (Мьянмар: 
Мьянма), албан ёсоор Мьянмарын Холбоо нь Энэтхэг-Хятадын хойгийн хамгийн том нутагтай з??н ?мн?д Азийн орон юм. З??н хойд талаараа Хятад (2185 км), з??н талаараа Лаос (235 км), з??н урд талаараа Тайланд (1800 км), баруун талаараа Бангладеш (193 км), баруун хойд талаараа Энэтхэг (1463 км) улсуудтай хиллэх ба м?н баруун урд талаараа Бенгалын булан, Мартабаны булан, Андаманы тэнгисээр 1930 км х?рээл??лэн оршдог.
Мьянмар нь дэлхийн 40 дахь том болох 676,578 ам д?рв?лжин километр газар нутагтай, 24 дэх х?н ам шиг?? суурьшсан, нийт 58.8 сая х?н амтай юм. Тус улсын соёл нь х?рш орнуудынхаа н?л??г х?чтэй тусгасан байдаг б?г??д Буддын шашны Бага х?лг?ний урсгалд тулгуурлана. Генерал Не Виний удирдсан офицерууд 1962 онд У Нугийн иргэний засаглалыг т?лхэн унагаснаас хойш цэргийн дэглэмийн засаглал ноёрхож байсан. 2015 онд явагдсан б?х нийтийн сонгуулиар Нобелийн Энхтайвны шагналтан Аун Сан Су Чигийн тэрг??лсэн Ардчиллын т?л??х ?ндэсний Лиг ялалт байгуулан засгийн эрхийг авсан ч, Армийн улс т?р дэх н?л?? ?ндсэн хуулиар хамгаалагдсан байгаа б?г??д нэг дэд ер?нхийл?гч нь армийн генерал х?н юм. Бирм маягийн социализм нь тус улсыг ядуурал руу г?нзгий т?лхэн оруулсан юм. 1989 он х?ртэл Бирм гэдэг албан ёсны нэртэй байв. 2021 оны 2-р сарын 2-нд тус улсад цэргийн эргэлт гарч, олныг хамарсан эсэрг??цлийн х?д?лг??н ?рн?ж, дарагдсаны дараа иргэний дайн болж хувирсан юм.
Газар з?й
[засварлах | кодоор засварлах]Мьянмар улс 676,578 км2 газар эзэлсэн, Афганистанаас том, Монгол Улсаас 2,5 дахин бага б?г??д дэлхийн 40-р их нутагтай орон юм.
Байрлал
[засварлах | кодоор засварлах]Хойд ?рг?ргийн 9° — 29°, з??н уртрагийн 92° — 102° дотор Ази тивийн дорно ?мн?д хэсэгт Энэтхэгийн далайн эрэгт оршино. ?рн? умард талаараа Бангладеш (271 км), Энэтхэг (1468 км), дорно умн?д талаараа Хятад (2129 км), дорно ?мн?д талаараа Тайланд (2416 км), Лаос (238 км) улстай хиллэж, ?мн?д талаараа Бенгалын булан, Андаманы тэнгист тулна. Хилийн урт — 6522 км, эргийн урт — 1930 км.
Газрын тогтоц
[засварлах | кодоор засварлах]Хил дагуу нутгаар уулархаг ба дундад нутгаар голын х?ндийн, ?мн?д эргээр тэнгисийн эргийн нам доор газартай.
Умард зах, Хималайн ?врийн Хкакабо уул (5881 м) хамгийн ?нд?р цэг бол эрэг хамгийн нам доор газар болно. Аракан, Пегу, Шан, Тенассарим зэрэг уул нуруу, тэгш ?нд?рл?г газруудтай.
Уулсаар зааглагдах Иравади, Салуин, Ситаун гэсэн гурван м?рний сав газар байна. Иравади м?р?н 2170 км урсах ба х?н ардын ихэнх нь энэ м?рнийг бараадаж, Аракан-Шаны хооронд нутагладаг.
Уур амьсгал
[засварлах | кодоор засварлах]Нутгийн ихэнх хэсэг тропикийн, экваторын уур амьсгалтай.
?мн?д эргээр муссон салхитай жилд 5000 мм хур тунадастай байдаг бол м?рний адгаар 2500 мм, т?в хэсгийн хуурай газраар 1000 мм-ээс бага хур тунадастай. Умард хэсэгт харьцангуй сэр??н б?г??д жилийн дундаж температур 21°C байх ба ?мн?д хэсэгт халуун буюу дунджаар 32°C температур х?рч хална.
Ургамал амьтан
[засварлах | кодоор засварлах]Ургамал амьтнаар баян. Нутгийн 16.6% нь газар тариаланд тохирох газар байх ба ширэнгэн ойтой. Бар, ирвэс зэрэг ховор амьтад ширэнгэнээ байх ба зэрлэг ?хэр, зэрлэг гахай, буга, заан зэрэг х?хт?н амьтан байна. Ойн аж ахуй эрхэлнэ. Тоть гэх мэт 800 гаруй з?йлийн шувуу байна.
Х?н ам з?й
[засварлах | кодоор засварлах]
| Шашин[12] | Хувь |
|---|---|
| Будда | 80% |
| Христ | 7% |
| Нутгийн ш?тлэг | 6% |
| Лал | 4% |
| Хинд? | 2% |
Мьянмар улс 2014 онд 51,419,420 х?нтэй (дэлхийд 24-р олон) байв. 29 хувь нь 0–14 насны багачууд, 65% нь 15–64 насны х?д?лм?рийн чадвартан, 6 хувь нь 65-ээс дээш ?нд?р настан юм. Х?н амын 30 хувь хотод, 70% х?д?? оршин суудаг. Жилд 1.1%-аар ?с?ж байна. Х?н амын нягт — 76 х?н/км2, дундаж наслалт — 65.2 жил, х?йсийн харьцаа — 0.93 эр/эм (15-64 насанд 0.98), бичиг ?сэг тайлагдалт — 90%.
Ард т?мэн
[засварлах | кодоор засварлах]| Яс ?ндэс | Хувь |
|---|---|
| Бирм ?ндэстэн | 68% |
| Шан ястан | 9% |
| Карен ястан | 7% |
| Аракан ястан | 4% |
| Монгол ?ндэстэн | 3% |
| Мон ястан | 2% |
| Качин ястан | 1% |
| бусад ард т?мэн | 7% |
Мьянмар олон ?ндэстний орон юм. 135 нэрээр ялган б?ртгэдэг.
Х?н амын олонх нь т?в?д-бирм угсааны ?бама? хэмээх бирм ?ндэстэн (68%) юм. М?н тай-кадай угсааны шан (10%), т?в?д-бирм угсааны карен (6%), аракан (4%), хятад (3%), мон, качин зэрэг ард т?мэн байна.
Хэл, шашин
[засварлах | кодоор засварлах]Мьянмарын ард т?мэн хэлний т?рл??р т?в?д-бирм, тай-кадай, хмон-мьен, мон-кхмер, хятад гэж хэд ангилагдана. Улсын албан ёсны хэл нь бирм ?ндэстний эх хэл болсон т?в?д-бирм язгуурын бирм хэл байна. Х?м??с бирм, шан, мон гэсэн ?ет ?сгээр бичдэг. Бирм ?сэг харьцангуй дугуй хэлбэртэй байдаг.
Мьянмарын ард т?мний 90% буддын шашин, бага х?лг?ний уламжлалт ш?тлэгтэй. Х?н амын ц??нх?д христ, лал, хинд? шашин ш?тлэг бий.
Хот суурин
[засварлах | кодоор засварлах].jpg)
|
1. Янгон (5,209,541 х?нтэй) |
6. Патейн (286,684) |
Эдийн засаг
[засварлах | кодоор засварлах]Байгалийн баялаг: газрын тос, алт, мод, цагаан тугалга, цайр, зэс, вольфрам, хар тугалга, н??рс, гантиг, ?нэт чулуу, хий, усан цахилгаан станц.
Мьянмар улс дэлхийн хамгийн бага ажилг?йдлийн нэг буюу 1%-иас бага байна.
Х?д?? аж ахуй (ажилчдын 70%, ДНБ-ий 40%) - будаа, шош, газрын самар, чихрийн нишингэ.
Т??х
[засварлах | кодоор засварлах]
Энэ хэсгийг ?рг?тг?х хэрэгтэй.Тэмдэглэл
[засварлах | кодоор засварлах]Цахим холбоос
[засварлах | кодоор засварлах] |
Wiktionary: Мьянмар – Энэ ?гийг тайлбар толиос харна уу |
Commons: Мьянмар – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны санЭшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ "Myanmar | Ethnologue Free".
- ↑ "Largest Ethnic Groups In Myanmar". Worldatlas. 18 July 2019.
- ↑ Иш татахад гарсан алдаа: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedWorld Factbook - ↑ "Myanmar's Constitution of 2008" (PDF). constituteproject.org. Татаж авсан: 29 October 2017.
- ↑ "The 2014 Myanmar Population and Housing Census- The Union Report: Religion" (PDF). myanmar.unfpa.org. Department of Population Ministry of Labour, Immigration and Population MYANMAR. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 29 March 2018. Татаж авсан: 3 February 2019.
- ↑ "ACT Health Community Profile, pg. 1" (PDF). Multicultural Health Policy Unit. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 11 April 2015. Татаж авсан: 5 August 2018.
- ↑ "Myanmar Junta Reshuffles Governing Body". The Irrawaddy. 2 February 2023. Татаж авсан: 6 February 2023.
- ↑ "Burma". The World Factbook (2025 ed.). АНУ-ын Тагнуулын т?в газар. Татаж авсан: 24 September 2022. (Archived 2022 edition)
- ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 "World Economic Outlook Database, April 2023". IMF.org. International Monetary Fund. April 2023. Татаж авсан: April 22, 2023.
- ↑ "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. Татаж авсан: 13 July 2021.
- ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.
- ↑ "Pew Research Center's Religion & Public Life Project: Burma. Pew Research Center. 2010". Эх хувилбараас архивласан: 2025-08-07. Татаж авсан: 2025-08-07.
| Б?рэн эрхт улс |
|  | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| |||||||
Координат: 21° У, 95° З